In sardu

Big Ag, gherra totale cuntra a su laore biológicu

de Alberto Mario DeLogu

Oriolu mannu in sos campos laorados e in sos granales de-i su mundhu. Sos gruppos de Big Ag, sos culossos de sa massaría e de sa kímica mundhiale, apustis de s’haer apoderadu de sos parastazos de sos supermarcados de mesu mundhu, como sunt in kirca ‘e pesare gherra cuntr’a sos movimentos ambientalistas e a cussas pagas natziones ki galu s’atrevint a refudare sa justissia issoro.

Pagas busaccas de resistenzia s’agattant in Europa – mancari siant miminende, cun sa complitzidade de pulítticos e funtzionarios k’in Brussell sighent seberande trigu dae trigu – e in sa Cina, ki fintzas a como hat galu aproadu una variedade de cotòne bio-inzennierizadu, e ki comentesisiat abarrat iscrèntile, puru pro rejones pulítticas e ideológicas.

In su restu de su mundhu sa gherra est casi pérdida. In s’Argentina su 98 pro kentu de sa sóia cultivada est zeneticamente modificada. In su Brasile su 64 pro kentu. In Nordamerica ai cust’ora sa losa ja est calada: su USDA e Health Canada hant decretadu ke s’alimentu bio-inzennierizadu est seguru ke-i s’ordinariu. De su restu, fintzas a sa vertudosa Europa, cronicamente famída de proteinas vegetales pro su bestiamine sou, comporat cada annu 40 milliones de tonnelladas de sóia OGM, sen’e mover kizu.

S’unicu baluàrdu cuntra a sa presentzia in totue de su kemio-mandhigu abarrat sa massaría biológica. Attaccada dae onzi parte, fatta a bisera dae sos bassallos interessados de sa massaría cunventzionale, cussa biológica abarrat a sa sola ke ísula de rispettu pro s’ambiente e pro su consumidore, in d’unu sistema mundhiale k’ispéculat e negussiat su recatu comente ki siat una commodity ke su petrozu, su gas o su ràmine.

Sos zornales si k’essint cun títulos befajolos ke: “Beru est ki sos alimentos biológicos sunt pius saboridos de sos ordinarios?”, k’est sa matessi cosa de si dumandhare si calentat pius una cuberta elétrica o unu lione sutt’a sos lentolos. Sinono istudios trasseris, ke s’últimu de s’universidade Stanford, anti-organic meda, e fatufatu iscaratzadu, ka fit finantziadu da duos culossos de su Big Ag americanu.

Sa massaría biológica hoe est incordonada.

In su Nordamerica sos massarzos biológicos nde sunt istràcos: sos tzertificados sunt caros, sas resas bassias, e sos consumidores no cumprendet proite cussa meba diat costare unu tertziu pius de cuddh’àtera, ki paret puru pius illughída e galana. Resultadu: una mengua de su trinta pro kentu, in duos annos, de su terrinu a laoronzu biológicu.

Nointamas: un’arríscu de cuntaminatzione dobbàda troppu altu. Si deo so’ laorende a biológicu, e su de a facas est dendhe diserbante cun s’aeroplànu in d’una die de arieddha, a sa puresa bio de s’arregolta mea li poto puru narrer adiosu. Sos legúmenes biológicos de produtzione nordamericana ai como tenent unu livellu base de glyphosate – su printzipiu attivu de su Roundup de sa Monsanto – appari cun su livellu pius altu permitidu pro poder importare in Europa. E semus nânde alimentos biológicos.

Sas tigres de s’Europa orientale e de s’Asia tzentrale – Rumanía, Bulgaría, Moldavia, Ucraina, Kazakhstan, etz. – paríat ki fint ustinadas a fagher s’intrada de su lione in su marcadu mundhiale de sos produttos biológicos. Pero in sos sartos issoros b’haíant postu sas manos, primmu puru de sos vertudosos produttores biológicos, sos culossos de Big Ag. Resultadu: sas arregoltas de sas isteppas como sunt fintzas pius contaminadas de sas de aterúe.

E ite de s’Italia nostra, su logu de sas “eccellentzias” e de sa “tipicidade”, como ki hant iscubertu ki sa meidade de sas abbas de pizu e unu cuartu de sas de suttaterra sunt cuntaminadas dae meighinas?

Una solutzione, a b’hat? Emmo ki b’hat, mancari siat una paráula fea meda a la mutíre. Sa paráula est “segregatzione”. Su pius ildeoltu de sos produtores biológicos mundhiales, sa Cina, est sa ki assegurat s’arriscu pius bassiu de contaminatzione. Ca sa Cina impitat una segregatzione laorale casi totale. Ke totu sas natziones comunistas, su guvernu acordonat tancados mannos meda, comprensorios intreos, e incue bi faghet galu laore biológicu, justissiende a sa manera sua totas sas violatziones.

Sa segregatzione laorale andha bene mescamente pro sas ísulas. Nuddha “segregat” mezus de su mare, custu ja s’iskit. In sas democratzias sos isséberos pulítticos no s’imponent, pero s’agghíant cun sos intzídios. E cun doses mannas de cussu sustentu ki si narat “voluntade pulíttica”.

Accollu unu trenu ki su mundhu de hoe, in s’abbolotu de sa modernidade, pretzetat a sas istatziones de ‘idda de sa Sardinnia nostra. Hamus a perder cussu e totu?

 

Tags: , , ,

3 Comments

  1. eia ma deu ca chistionu scetti su campidanesu de quartucciu ita nci deppu cumprendi? appu intzertau sa chistioni, ma meda fueddus no du s’appu cumprendius..

  2. giampaolo pisu says:

    Artìculu de interessu mannu diaveras. Custa est una chistioni chi iat a depi arresolvi sa polìtiga, ma custa parrit chi siat in manus de is interessus mannus de multinatzionalis e bancas, bastat a biri in Itàlia etotu cali funt staus is vèrticis de is guvernus de is ùrtimus 20-30 annus. Po is sardus podeus nai sceti cessumamamiatiarrori! Cun d-unu fueddu sceti ca sonat de prus. Una pariga de annus a oi, in su 2011 mi parrit, sa Pro Loco de Sàrdara iat apariciau unu cumbènniu de importu mannu: “su trigu ariseu oi e cras”, iaus acabbau de fueddai de totu su setori de su mandiari, laurera, pastoria, casu, trigu e aici sighendi. A parti su fatu ca fut arresurtau su chi giai sciriaus totus, est a nai ca is sardus no produsint giai nudda e de cussu pagu chi produsint no ddu bendint in Sardigna, candu ddu bendint, ca pigaus giai dònnia cosa de foras. Unu de is reladoris, su capu gabinetu de s’assessorau regionali a sa messarìtzia, iat nau ca po mori de su papai de oi s’est abasciada in custus ùrtimus annus fecundidadi e capassidadi reprodutora umana de su 75%, fintzas cun s’impiticamentu fìsicu de sa natura (sa pirichita labai). Deu ia fatu unu cumentu: is sardus crastaus innantis politigamenti e culturalmenti (ca no agataus ne lìngua, ne stòria e ne cultura sarda in is scolas e presìdius (dis)educadoris de domu nosta) e agoa fìsica. Seus duncas o a tretu bonu de su sperdimentu o mancai si furriaus a sardus mudaus geneticàmenti e paiscì chi no siat custu a si sarvai….

    Giampàulu Pisu

Lascia un commento

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.